Uit de schaduw

Een beetje verdwaasd volg ik buiten de draaiende wieken van de windturbine. De stalen peukenbak in het midden van de kamer zit tjokvol. Aan weerszijden van de ruimte staan stoelen. Waar geen stoel staat, staat een afdruk van een rugleuning in de muurverf. Tussen de tientallen uitgedrukte peuken staat een half leeg gedronken kartonnen bekertje koffie. De afzuiging in het plafond zoemt zachtjes.

Het rookhok van de open psychiatrische opname-afdeling “acute stoornissen” van het AMC in Amsterdam-Zuidoost. Hoe lang ik daar eind 2011 soms niet heb gezeten… Verward, vermagerd, verzwakt. Ik wist niet waar en wat ik zoeken moest. Rookte soms net zo lang totdat ik er misselijk van werd. Enkele dagen daarvoor had ik de diagnose ‘bipolaire stoornis’ gekregen. Mijn eerste manie was over z’n “hoogtepunt” heen. In remissie, vooral door flink wat medicatie.

Ik had maanden nauwelijks geslapen. Zonder dat mijn vriendin het wist probeerde ik een bedrijf op te zetten. Draafde door in onrealistische plannen. Zat hele nachten achter mijn laptop en op Twitter. Ik gaf heel makkelijk geld uit. Nam bijvoorbeeld meerdere keren na twaalven – terwijl ik tot 17.00 uur werkte – een taxi van Alkmaar naar Amsterdam. Omdat ik de tijd en trein simpelweg vergat. Hing tot laat op straat in de stad; de Occupy-beweging was in die tijd overal actief. Ik had (te) persoonlijke gesprekken met wildvreemden, bij kampvuren op straat. Ik sprak de hele dag door. Totdat de lamp definitief uitging – op een maandag.

Daarna volgde het grote zwarte gat: de depressie. Voornamelijk door de gigantische uitputting en roofbouw op mijn lijf. Mijn stemming normaliseerde maar moeilijk. Terugkeren op het werk lukte niet en uiteindelijk raakte ik mijn baan kwijt omdat het contract niet werd verlengd. Mijn relatie hield gelukkig wél stand, maar daar hebben we hard voor gewerkt. Ik vond weer een baan als redacteur. Daar zei ik niets over mijn “verleden”. Begin 2015 werd ik vader, en dat zie ik nog steeds als ons grootste geluk. We trouwden een jaar later en verhuisden met z’n drieën van Amsterdam naar Mijdrecht. Het ging met perioden best goed, meestal redelijk. Maar het was een uitdaging om in balans te blijven door allerlei omstandigheden. Omstandigheden…waar ik soms wel en soms geen invloed op had.

Aan het begin van afgelopen zomer liep ik weer vast. En goed ook. Een ogenschijnlijk energieke creatieve periode maakte plaats voor (blinde) paniek en vermoeidheid. Van een hypomanie ging ik naar depressie, overspanning, burn-out of whatever. Voor de derde keer in tien jaar. Ik was het goed zat. ‘Er is iets wat mij continue ontregelt’, dacht ik – en met die gedachte zocht ik opnieuw hulp. Het “iets” heeft sinds enkele weken pas een naam gekregen: ADHD. En dat blijkt heel wat verder te gaan dan moeilijk stil kunnen zitten en drie keer per dag je sleutels kwijt zijn. Ik dacht dat het bij mij hoorde, en dat hoort het ook.

Ik heb na de publicatie van de documentaire Uit De Schaduw van Hanna Verboom weken lopen tobben of ik dit allemaal ook zo openlijk en publiekelijk durf te delen. Maar het had mij in 2011 wel kunnen helpen, zo’n grote campagne. Maar van Instagram en “influencers” hadden we toen in Nederland nog niet echt gehoord. Het past ook niet zo bij mijn nuchtere Twentse aard.

Tien jaar klungelde ik met mijn mentale gezondheid. Het is nu voor mezelf eindelijk beter te begrijpen en verklaren. Maar ik ben er nog niet en sta nu weer bij “start”. Ik ben blij dat ik er weer sta. En nog op deze wereldbol rondloop. Het had ook anders kunnen aflopen, ik heb een paar keer echt ‘op de rand’ gestaan.

In 2020 beroofden elke dag vijf Nederlanders zich van het leven. Vijf. Elke dag. Nu kun je nooit iedereen redden, vaak speelt er veel meer dan alleen (zelf)stigma of schaamte. Maar al redden of helpen we met deze campagne(s) één iemand in nood. Daar moeten we het voor doen. Doe ook mee. Op een manier die bij jou past.

Heb je zelfmoordgedachten, of ken je iemand in je omgeving waarover je je zorgen maakt? Stichting 113 Zelfmoordpreventie is 24/7 bereikbaar via 0800 0113 en 113.nl